Ligonier Ministries opp Plautdietsch
Sola Scriptura vestonen, jeschräwen von Michael Kruger
Wie läwen en eena Welt voll von jäajenenaunda kjampfenden Behauptungen von Woarheit. Jieda Dach woaren wie met Erkjläarungen äwaschett, daut irjentwaut woa un irjentwaut aundret faulsch sie. Maun sajcht ons, waut wie jleewen sellen un waut nich. Wie sellen ons soo vehoolen, oba nich aundasch. En äara moonatliche Artikjel „What I Know for Sure“ sajcht ons Oprah Winfrey, woo wie met onsem Läwen un onsen Beziehungen omgonen sellen. Opp de Leidartikjelsied von de New York Times erfoaren wie pinkjlich, woo wie aun de groote moralischen, rechtlichen ooda polietischen Froagen von onse Tiet naungonen sellen. Richard Dawkins, de enjlischa Gottesläajna un Ewolizionist, sajcht ons, woo wie äwa onse historische Häakunft un onsen Plauz en disem Uniwersum denkjen sellen.
Woo kjennen wie aul dise Behauptungen derchsäwen? Woo weeten Menschen, waut see äwa Beziehungen, Moral, Gott, de Häakunft vom Umiwersum un väl aundre wichtje Froagen denkjen sellen? Om soone Froagen beauntwuaten to kjennen, brucken de Menschen eene Oat Rajchtschnua, Motstock ooda Moakjmol, opp daut see sikj beroopen kjennen. Met aundre Wieed: Wie brucken eene hechste Autorität. Selfstvestentlich haft jiedamaun eene Oat hechste Motstock, opp de hee sikj beroopen kaun, auf hee sikj nu äwa sienem Motstock bewust es ooda nich. Eensje Menschen beroopen sikj opp Venunft un Denkjvemieejen, om äwa jäajenenaunda kjampfende Behauptungen von Woarheit to entscheiden. Aundre beroopen sikj opp Sennungserfoarungen. Wada aundre wiesen opp sikj selfst han un äare ieejne subjektiewe Woanämunk von Dinja. Wan uk en jiedrem von disen Sechten een Kuarnkje Woarheit stakjt, haben Christen see aule jeschichtlich aus de Motstock fa Weeten aufjelänt. En de Städ haben Gott siene Menschen auljemeen bestädicht, daut et bloos eene Sach jeft, de rajchtschuldichawies aus de hechsta Motstock schaufen kaun: Gott sien Wuat. Daut kaun kjeene hechre Autorität aus Gott selfst jäwen.
Selfstvestentlich sent wie nich de ieeschte Jennerazion, de de Rutfodrunk von jäajenenaunda kämpfenden Behauptungen von Woarheit konfrontieren mott. En Werkjlichkjeit stunden Adam un Eva aul gaunz aum Aunfang ver eena soonen schwoaren Loag. Gott haud äant kloa jesajcht: „du [woascht] jewess stoawen“, wan see vom Boom von de Erkjantnis vom Gooden un Beesen äten wudden (1Mo 2,17). Doajäajen säd de Schlang daut Jäajendeel to äant: „Jie woaren derchut nich stoawen“ (1Mo 3,4). Woo hauden Adam un Eva dise jäajenenaunda kjampfende Behauptungen beuadeelen sullen? Derch Empirismus? Derch Rationalismus? Derch daut, waut äant rajcht scheen to sien? Nä, daut jeef bloos eenen Motstock, opp dän see sikj bie dise Entscheidunk hauden beroopen sullen: daut Wuat, daut Gott to äant jerät haud. Leida passieed dit nich. Enne städ opp Gottes Openboarunk to kjikjen, beschloot Eva, de Dinj selfst jeneiwa to unjasieekjen: „Un de Frau sach, daut de Boom goot toom äten un daut hee eene Lost fa de Uagen … wia … un see naum von siene Frucht un aut“ (3,6). Lot die nicht teischen: Biem Sindenfaul jinkj et nich bloos doarom, daut Adam un Eva de Frucht eeten. Em Kuarn jinkj et biem Sindenfaul doarom, daut Gott sien Volkj Gott sien Wuat aus hechsta Motstock fa aulet Läwen aufländ.
Wan oba Gott sien Wuat de hechsta Motstock fa daut gaunze Läwen es, stalt sikj de näakjste entscheidende Froag: Wuahan gonen wie, om Gott sien Wuat to kjrieen? Wua kjennen wie daut finjen? Dise Froag fieet ons selfstvestentlich to eent von den Hauptdebatten von de protestantischen Reformazion. Wäarent de Autoritäten von de reemisch-katoolschen Kjoakj sikj eenich wieren, daut Gott sien Wuat de hechste Motstock fa daut gaunze Läwen un de gaunze Lia wia, jleewden see, daut dit Wuat uk biesied de Schreften jefungen woaren kunn. Room brukt eene dreejliedaje Autoritätsform, de de Schreft, de Tradizion un daut kjoakjele Liaaumt metentald.Daut wichtichste Poat en dise dreejliedaje Autorität wia daut kjoakjele Liaaumt selfst, daut hauptsechliche Liaaumt von de reemisch-katoolschen Kjoakj, daut sikj en ieeschta Lienje derch dän Papst openboad. Wäajens de Papst aus Nofolja von däm Apostel Petrus tald, worden siene offizielle Bekauntmoakungen (ex cathedra) aus de Wieed Gottes selfst aunjeseenen.
Aun disem Punkt bleewen de Reformatoren staunthauft. See erkjanden zwoa aun, daut Gott sienem Volkj sien Wuat ver Christus opp veschiedenste Wäaj metjedeelt haud (Hebr 1,1), argumentieeden oba, daut wie nu, wäajens Gott en sienem Sän togoodalatst jerät haft (V. 2), kjeene stendje Openboarunk mea erwarten sullen. De Schreft moakt dietlich, daut daut apostolische Aumt doatoo bestemt wia, eene eenmolje, heilsjeschichtliche Oppgow to erfellen: dän Gruntsteen fa de Kjoakj to lajen (Eph 2,20). Daut gruntlajende Woakj von den Apostlen bestunt en ieeschta Lienje doarenn, de Kjoakj eene Saumlunk von autoritatiewen Lieren to jäwen, de daut groote Erleesunkswoakj Christi bezeijen un aunwanden. Doahäa sullen de Schreften von däm Nieen Tastament, de de bliewende Vekjarparunk von dise apostooleschen Lia sent, aus daut latste Poat von de Openboarunk Gottes aun sien Volkj betracht woaren. Dise Schreften sent toop met däm Oolen Tastament de eensje, de met Rajcht aus daut Wuat Gottes jellen.
Dise Äwazeijunk von Sola Scriptura – de Schreften auleen sent daut Wuat Gottes un doamet de eensje onfälboare Räajel fa Läwen un Lia – vesorjd daut needje Brennstoff fa de Reformazion. See golt soogoa aus de „formale Uasoak“ von de Reformazion (wäarent Sola Fide, ooda „auleen ut Gloowen“, aus de „materielle Uasoak“ golt). De Enhault von dise Lia kjempt en Martin Luthers beriemda Räd opp däm Rikjsdach to Worms (1521) toom Utdruck, nodäm hee oppjefoddat worden wia, siene Lieren trigjtonämen:
„Wan ekj nich derch Zeichnisen von de Schreft un kloare Venunftsjrinde äwazeicht woa; wäajens wäda däm Papst noch dän Konzilien auleen jleew ekj, wiels daut fauststeit, daut see foakna jeert un sikj selfst wadasproaken haben, soo sie ekj derch de Städen von de Schreft, de ekj aunjejäft hab, äwawunden en mienem Jewessen un jefangen en de Wieeda Gottes. Doahäa kaun un well ekj nuscht trigjnämen, wäajens jäajen daut Jewessen waut to doonen wäda secha noch heelsom es. … Gott halp mie, Amen!”
Fa Luther wieren de Schreften un bloos de Schreften de latsta Schiedsrechta doaräwa, waut wie jleewen sullen.
Bestemt es de Lia von Sola Scriptura, soos väle zentrale christliche Äwazeijungen, foaken misvestonen un faulsch aunjewandt worden. Leida haben eensje Sola Scriptura aus ne Rajchtfoadjunk fa eene „ekj, Gott un de Bibel“ Sort von Individualismus jebrukt, bie däm de Kjoakj kjeene werkjelje Autorität besett un de Jeschicht von de Kjoakj bie de Utlaj un Aunwandunk von de Schreft onbeacht blieft. Doahäa sent väle Kjoakjen vondoag meist geschichtslos – vellich loosjetrant von dän rieekjen Tradizionen, Bekjantnisen un Konfessioonen von de Kjoakj. See mesvestonen Sola Scriptura soo, aus wan de Bibel de eensje Autorität es, enne städ daut soo to vestonen, daut see de eensje onfälboare Autorität es. Ironischawies unjagroft soo eene individualistische Secht ieejentlich de Lia von Sola Scriptura, de see rajcht jesajcht beschutzen saul. Endäm de Autonomie von dän eenselnen Jleewenden betoont woat, blieft maun blooss met priewaute, subjektiewe Entschlussen äwa de Bediedunk von de Schreft. Daut es nich soo sea de Autorität von de Schreft, de jeschazt woat, sonda de Autorität von däm Eenselnen.
De Reformatoren wudden eene soone Vefaulschunk nich aus äare Lia von Sola Scriptura erkjant haben. Em Jäajendeel, see stetten sikj sea jieren opp de Kjoakjenvodasch, de Konzile un de Bekjantnisen un Konfessioonen von de Kjoakj. Dise historische Vewarkjlunk wort nich bloos aus Meddel toom de Orthodoxie bewoaren aunjeseenen, oba uk aus Meddel toom de Deemoot to bewoaren. Im Jäajendeel to beleewde Meenungen wieren de Reformatoren nich de Meenunk, daut see waut Nieet utdenkjeen deeden. See wieren välmea de Meenunk, daut see waut sea Oolet wada häastalden – irjentwaut, aun waut de Kjoakj aunfenkjlich jejleeft, oba lota vedreit un vefaulscht haud. De Reformatoren wieren kjeene Utfinja, sonda Utgrowa.
Daut jeft noch aundre Ekjstreem, ver deejanje ons de Lia von Sola Scriptura beschitst. Wäarent wie de individualistische un jeschichtslose Jesennunk von vale vondoagsche Kjoakjen sechalich meiden wellen, bewoat Sola Scriptura ons uk ver Äwavebätrunk un Bekjantnise, Konfessioonen ooda aundre menschliche Dokumente (oder Iedeeen) opp de Jlikje von de Schreft to erhäwen. Wie motten ons emma doaver heeden, dän selwjen Fäla aus Room to moaken un däm aunnämen, waut wie aus „Tradizionalismus“ betieekjen kunnen, de daut Jewessen von Christen en Städen binjen well, wua de Bibel daut nich deit. In disem Senn es Sola Scriptura een Wajchta von christlicha Frieheit. Doch de jratste Jefoa, de wie bie Sola Scriptura jäajenäwastonen, besteit nich doarenn, daut faulsch to vestonen. De jratste Jefoa es, daut to vejäten. Wie neijen doatoo, diese Lia bloos em Kontakjst von Debatten von daut 16. Joahundat to betrachten – mol een Äwabliefsel von de joahundadenoolen Kjamf tweschen Katolikjen un Protestanten un fa de vondoagsche Tiet onwichtich. Doch de protestantische Kjoakj fält diese Lia vondoag mea aus jeemols. De Lektionen von de Reformazion sent jratstendeels en Vejätenheit jeroden un de Kjoakj haft wada aunjefongen, sikj opp gruntlajende Autoritäten biesied de Schreft to veloten.
Om de Jemeent trigj no Sola Scriptura to fieren, motten wie erkjanen, daut wie dit nich auleen derch de Vemedlunk von de Lia selfst doonen kjennen (wan wie dit uk doonen motten). En de Städ fieren wie de Jemeent ver aulem derch de Prädicht von de Schreft trigj. Bloos daut Wuat Gottes haft de Krauft, onse Kjoakjen to veendren un to reformieren. Aulsoo sullen wie nicht bloos äwa Sola Scriptura räden, oba daut uk wiesen. Un wan wie daut doonen, motten wie daut gaunze Wuat Gottes prädjen – un nich bloos de Poats rutplekjen, de wie dolla jleichen ooda von deejanje wie jleewen, daut onse Jemeenten see hieren wellen. Wie motten bloos daut Wuat prädjen (sola Scriptura) un wie motten daut gaunze Wuat prädjen (tota Scriptura). De twee gonen Haunt en Haunt. Wan see en de Krauft von däm Heiljen Jeist veeent woaren, kjennen wie opp eene niee Reformazion hopen.
No responses yet